Yeşilkart Sigortası Nedir? Neyi Karşılar?

Öne Çıkan Noktalar

• Yeşilkart Sigortası, yurt dışında üçüncü kişilere verilen zararları karşılar.
• Kendi aracın, eşyaların ve sürücü yaralanmaları kapsam dışıdır.
• Avrupa ve çevresinde geçerlidir; güncel ülke listesini TMTB veya COBX sitesinden kontrol et.
• Rusya, Belarus ve İran’ın üyelik hakları askıdadır; KKTC ve Kosova sistemde yer almaz.
• Yeşilkart, zorunlu trafik sigortasının uluslararası versiyonudur.
• Poliçe süresi 15 gün ile 1 yıl arasındadır; süresi dolmadan uzatma yapılabilir.

Yurt dışına kendi aracınla çıkarken yalnızca pasaport ve ruhsatını değil, olası riskleri de düşünmen gerekir. Farklı bir ülkede trafik kazasına karışırsan, sorumluluğun o ülkenin yasalarına göre değerlendirilir.

Yurt dışında araç kullanırken zorunlu sorumluluk sigortasının geçerliliğini belgelemen gerekir; çoğu ülkede bu, Yeşilkart Sigortası ile yapılır. Yeşilkartın geçerli olmadığı veya ibraz edilmediği ülkelerde ise sınırda ayrıca sigorta yaptırman istenebilir.

Yeşilkart Sigortası Nedir?

Yeşilkart Sigortası (International Motor Insurance Card), aracınla yurt dışında üçüncü kişilere verebileceğin bedeni veya maddi zararları karşılayan uluslararası bir mali sorumluluk sigortasıdır. Yani Türkiye’de yaptırdığın zorunlu trafik sigortasının, belirli yabancı ülkelerde geçerli hale getirilmiş hâlidir.

Kaza hangi ülkede meydana gelirse gelsin, tazminat o ülkenin trafik sigortası kuralları ve teminat limitleri çerçevesinde ödenir. Yeşilkart, sadece karşı tarafa verilen zararları kapsar; kendi aracındaki hasarları veya kişisel yaralanmaları karşılamaz.

Türkiye’de bu sistemin işleyişinden Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu (TMTB) sorumludur.^[1] Poliçeyi yetkili sigorta şirketlerinden temin edersin ve bu poliçe, uluslararası geçerliliği olan “Yeşilkart” belgesiyle kanıtlanır.

Kısacası, Yeşilkart Sigortası seni yurt dışında oluşabilecek mali sorumluluk risklerine karşı korur ve sınır ötesi araç kullanımını yasal ve güvenli hale getirir.

Yeşilkart Hangi Ülkelerde Geçerlidir?

Yeşilkart Sigortası, Avrupa ve çevresinde yer alan 47 ülkede geçerlidir.^[1] Bu ülkelerde sistemin işleyişinden 46 ulusal büro sorumludur. (Rusya, Belarus ve İran bürolarının hakları askıda olduğu için fiilen aktif büro sayısı 43’tür.) Uygulamanın amacı, farklı ülkelerdeki trafik sigortası sistemlerini ortak bir güvence altında birleştirmektir.

Yeşilkart sistemine dahil bazı ülkeler^[2]

• Almanya
• Fransa
• İtalya
• İspanya
• Hollanda
• Belçika
• Avusturya
• İsviçre
• Norveç
• Danimarka
• İsveç
• Finlandiya
• Yunanistan
• Bulgaristan
• Romanya
• Sırbistan
• Karadağ
• Kuzey Makedonya
• Arnavutluk
• Bosna-Hersek
• Polonya
• Macaristan
• Çekya
• Slovakya
• Moldova
• Ukrayna
• Birleşik Krallık
• Azerbaycan
• Fas
• Tunus

Sistem dışında kalan veya geçerliliği askıya alınan ülkeler

• Rusya ve Belarus: 30 Haziran 2023’ten itibaren üyelik hakları askıya alınmıştır.
• İran: 1 Ocak 2024’ten itibaren üyelik hakları askıya alınmıştır.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC): Yeşilkart sistemi kapsamında değildir.
• Kosova: Henüz Yeşilkart sistemine dahil değildir.

Seyahat öncesinde, Yeşilkart belgesi üzerindeki ülke kodlarının üzeri çizili olup olmadığını mutlaka kontrol etmelisin. Üzeri çizili ülkelere girişte teminat geçerli sayılmaz ve sınırda ek sigorta (border insurance) yaptırman gerekir.

En güncel ülke listesini Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu (TMTB)^[1] veya Bürolar Konseyi (Council of Bureaux)^[2] üzerinden kontrol etmen en güvenilir yöntemdir.

Yeşilkart Sigortası Neleri Karşılar?

Genel olarak üçüncü kişilere yönelik şu zarar kalemleri teminat altına alınır:

• Bedeni zararlar: Üçüncü kişilerin ölüm, yaralanma, tedavi ve bakım giderleri.
• Maddi zararlar: Karşı araca veya üçüncü kişilere ait mallarda meydana gelen hasarlar.
• Hukuki giderler: Bazı ülkelerde, yerel mevzuata bağlı olarak mahkeme, avukatlık ücreti ve faiz giderleri de bu kapsama dahil edilebilir.

Römorklu araçlar için Türkiye’de ayrıca Yeşilkart gerekmeyebilir; ancak bazı ülkeler, römorkun da ayrı bir belgeyle sigortalanmasını isteyebilir. Bu nedenle seyahatten önce kart üzerinde araç türü ve ülke kutularını kontrol etmek önemlidir.

Teminat, motorlu aracın kullanımından doğan sorumlulukla sınırlıdır. Kapsamın “yol” veya “yer” sınırları, kazanın meydana geldiği ülkenin trafik mevzuatına göre belirlenir. Ayrıca sigorta, yalnızca poliçede belirtilen geçerlilik süresi içinde ve kart üzerinde kutusu çizili olmayan ülkelerde geçerlidir.

Kapsam Dışı Durumlar

• Kendi zararların: Kendi aracında oluşan hasarlar, sürücünün yaralanması veya aracındaki kişisel eşyaların zarar görmesi.
• Taşınan mallar: Aracında taşıdığın yük, kargo veya ticari emtialara gelebilecek zararlar.
• Sözleşmeden doğan sorumluluklar: Kira, taşıma veya hizmet sözleşmelerinden kaynaklanan yükümlülükler; trafik/idarî para cezaları ve cezai tazminatlar.
• Motor sporları ve test sürüşleri: Yarış, hız denemesi, pist veya kapalı alan testleri sırasında meydana gelen kazalar.
• Kasıtlı veya ağır kusurlu fiiller: Bilerek yapılan kazalar ya da alkol/uyuşturucu etkisinde gerçekleşen olaylar (sigortacının rücu hakkı doğar).
• Özel nitelikli riskler: Tehlikeli madde taşımacılığı ve mesleki/işletmeci sorumluluğu gerektiren haller (ayrı/ek teminat gerekebilir).
• Coğrafi ve süre sınırı: Kartta üzeri çizili ülkelerde, poliçe süresi dışında veya aracın belirtilen kullanım amacına aykırı hallerde gerçekleşen olaylar.
• İstisnai riskler: Savaş, isyan, iç karışıklık, terör eylemleri ve nükleer riskler.

Seyahatten önce poliçenin özel şartlarını ve hedef ülkenin uygulamalarını kontrol etmeni öneririm.

Yeşilkart Sigortası ile Zorunlu Trafik Sigortası Arasındaki Farklar

Zorunlu trafik sigortası Türkiye’de geçerli olan ulusal bir sorumluluk sigortasıdır. Yeşilkart Sigortası ise aynı sorumluluğun uluslararası geçerliliğe sahip versiyonudur. İkisi benzer amaca hizmet etse de kapsam, uygulama ve idari yapı açısından farklı sistemlerdir.

Yeşilkart Sigortası Nasıl Alınır?

Yeşilkart Sigortası, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu (TMTB)’ye bağlı yetkili sigorta şirketleri veya acenteler aracılığıyla düzenlenir. Başvuru sırasında aracın tescil bilgileri, planlanan seyahat tarihleri ve rota net olarak belirtilmelidir. Poliçe süresi bu bilgilere göre belirlenir (örneğin 15 gün, 1 ay, 3 ay veya 1 yıl). Düzenleme tamamlandığında sigortalıya fiziksel kart veya PDF (e-Yeşilkart) teslim edilir; belge sınır ve ülke içi kontrollerde ibraz edilmelidir.

Gerekli bilgi ve belgeler:

• Araç ruhsatı (plaka, şasi/motor numarası, araç tipi/römork bilgisi)
• Araç sahibi kimliği veya vekaletname (başvuru sahibi farklıysa)
• Zorunlu trafik sigortası poliçesi ve geçerlilik tarihi
• Seyahat tarihleri ve gidilecek ülkeler (ülke kutularının kontrolü için)
• İletişim ve fatura bilgileri

Başvuru adımları:

1. Teklif ve süre seçimi: Rota ve tarih aralığına göre uygun poliçe süresi belirlenir; prim, araç türü ve süreye göre hesaplanır.
2. Ülke kutuları kontrolü: Gidilecek ülkelerin kartta üzeri çizili olmamalıdır; aksi durumda sınır sigortası yaptırılması gerekir.
3. Poliçe düzenleme: Sigorta şirketi poliçeyi oluşturur ve Yeşilkart belgesi (PDF veya basılı) teslim edilir.
4. Son kontrol: Kart üzerindeki geçerlilik tarihleri, plaka, araç tipi ve ülke listesi doğrulanır; gerektiğinde yedek çıktı alınır.

Poliçe Süresi ve Yenileme İşlemleri

Yeşilkart poliçeleri, seyahat süresine göre 15 gün ile 1 yıl arasında düzenlenebilir. Kısa süreli yolculuklar için 15 gün veya 1 ay gibi kısa vadeler yeterliyken, sık veya çoklu ülke geçişli seyahatlerde yıllık poliçe tercih edilir. Belge üzerinde poliçenin başlangıç ve bitiş tarihleri açıkça yer alır; ülkeye giriş ve çıkışlar bu tarihler içinde yapılmalıdır.

Seyahat planında uzatma gerekiyorsa, mevcut poliçe bitmeden sigorta şirketinle iletişime geçerek süre uzatımı veya yeni kart düzenlenmesi talep edilmelidir. Süresi dolmuş bir kart için geriye dönük uzatma yapılamaz; bu durumda gidilen ülkede sınır sigortası yaptırılması gerekir.

Kısa süreli poliçelerde (özellikle 15 günlük kartlarda) teminat durdurma veya kısmi iptal yapılmaz. Tarih değişikliği veya araç bilgilerinde değişiklik olması durumunda ise poliçenin yeniden düzenlenmesi gerekir. Düzenli olarak yurt dışına çıkan sürücüler için yıllık Yeşilkart poliçesi, hem maliyet hem de belge yönetimi açısından en uygun çözümdür.

Yurtdışında Kaza Durumunda İzlenecek Adımlar

Kaza durumunda öncelik her zaman can güvenliğidir. Aracın güvenli bir alanda bulunması, reflektör yerleştirilmesi ve yaralı varsa yerel acil hattın (AB’de 112) aranması gerekir. Yaralanmalı ya da tarafların uzlaşamadığı kazalarda polis çağrılması genellikle zorunludur, ancak bu durum ülke mevzuatına göre değişiklik gösterebilir.

Olayın sağlıklı biçimde belgelenmesi için şu adımların izlenmesi önemlidir:

• Araçların konumu, plaka ve hasar noktalarının fotoğraflanması,
• Karşı tarafla tutanak düzenlenerek Yeşilkart, ehliyet ve ruhsat bilgilerinin karşılıklı paylaşılması,
• Anlamı bilinmeyen belgelerin imzalanmaması; özellikle “sorumluluğu kabul eder” ifadesi içeren formlarda dikkatli olunması.

Kaza sonrasında hasarın, sigorta şirketine ve (varsa) kazanın meydana geldiği ülkedeki atanmış hasar temsilcisine bildirilmesi gerekir. Temsilci bilgilerini sigortacından öğrenebilirsin. Sigortacının o ülkede temsilcisi yoksa, yönlendirmeyi kaza ülkesinin Ulusal Bürosu yapar.

Gerekli belgelerin (polis tutanağı, kaza raporu, Yeşilkart kopyası, fotoğraflar, tanık beyanları ve masraf fişleri gibi) eksiksiz biçimde toplanması, sürecin sağlıklı ilerlemesi açısından önem taşır. Belgelerin yerel para birimi ve tarih bilgisiyle düzenlenmesi tavsiye edilir.

Araç kullanılamaz durumdaysa, çekici veya otopark işlemlerinin hasar temsilcisiyle koordineli şekilde yürütülmesi gerekir. Gerekli durumlarda, kasko poliçesinde yurt dışı teminatı bulunuyorsa, kasko ve ek sigortaların devreye alınması mümkündür. Ülkeye dönüşte, dosyanın eksiksiz olduğu kontrol edilmeli ve ek belge talepleri zamanında karşılanmalıdır.

Sonuç

Yeşilkart Sigortası, aracınla yurt dışına çıktığında zorunlu trafik sigortanı uluslararası geçerliliğe taşır ve olası kazalarda mali sorumluluğunu koruma altına alır. Bu sistem sayesinde işlemler, kazanın gerçekleştiği ülkenin kurallarına göre yürütülür ve tazminat süreçleri güvence altına alınır.

Yola çıkmadan önce kartın geçerlilik tarihlerini, ülke kutularını ve araç bilgilerini mutlaka kontrol et. Römorkla seyahat ediyorsan hedef ülkelerin belge şartlarını, ayrıca kasko poliçende yurt dışı teminatı olup olmadığını gözden geçir.

Doğru belgeler ve güncel bilgilerle yola çıkmak, sınır geçişlerinde ve olası hasar süreçlerinde hem zaman hem de maliyet açısından avantaj sağlar.

Kaynakça

[1] TMTB – Yeşilkart

[2] COBX – Green Card System